Jubileusz Filii nr 3

Data wydarzenia: 11 lutego 2022

Filia biblioteki w danej części czy dzielnicy miasta jest jak mały ośrodek kultury. Tutaj nie tylko wypożycza się książki, ale spotyka się z bibliotekarzami, rozmawia się o literaturze i życiu, więc możemy śmiało powiedzieć o biblioterapii. Takim centrum kulturalnym jest Filia nr 3, która od wielu lat skupia wokół siebie wiernych czytelników i zaprzyjaźnione instytucje.

Nic zatem dziwnego, że na jubileusz 50-lecia biblioteki przy ul. Krótkiej, który odbył się w piątek 11 lutego, licznie przybyli goście. Swoją obecnością zaszczycili nas: Grażyna Dziedziak – naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Kalisza, Tomasz Rogoziński – naczelnik Wydziału Spraw Społecznych i Mieszkaniowych, por. Sylwia Strzelec – kierownik Oddziału Zewnętrznego w Kaliszu Aresztu Śledczego w Ostrowie Wielkopolskim, mjr Milena Garcarek – wychowawca Oddziału Zewnętrznego w Kaliszu, gen. Marcin Strzelec ze Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości, Mateusz Suliga – komendant Straży Miejskiej, Magdalena Zaborowska – dyrektor Niepublicznego Przedszkola „Szczęśliwa Trzynastka” w Kaliszu, Jolanta Nowosielska – dyrektor Publicznej Biblioteki Pedagogicznej Książnicy Pedagogicznej im. A. Parczewskiego w Kaliszu oraz pracownicy sąsiadujących z filią instytucji: Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kaliszu i Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej, a także czytelnicy Filii nr 3.

Uroczystość nie miałaby tak godnej oprawy bez sponsorów, którymi zostało: PSS-Społem z prezesem Piotrem Zasuniem, Zakład cukierniczy GUCIO i pan Jarosław Łuczak, a także Komoda Club Residence i państwo Margota oraz Cezary Suszyńscy.

Za wsparcie dziękujemy również Miastu Kalisz i pani Ewelinie Fabiańczyk-Kustosz – naczelnik Wydziału Administracyjno–Gospodarczego, Straży Miejskiej Miasta Kalisza.

ZŁOTA TRÓJKA,

czyli długa historia biblioteki na Krótkiej

Po latach 60., kiedy to za jedyny słuszny fason spodni uważano dopasowane rurki, przyszedł czas na stanowcze poszerzenie modnej nogawki. Poszerzyła się też oferta czytelnicza kaliskiej biblioteki, albowiem w 1972 roku swoje podwoje otworzyła nowa filia. Nowa placówka przy ulicy Krótkiej w Kaliszu z miejsca skupiła „czytelniczą” uwagę mieszkańców dzielnic przy Rogatce Wrocławskiej. „Trójka” od początku istnienia mieści się w jednej z oficyn Domu Braci Kowalskich – trwale wpisanego w kulturowy krajobraz Kalisza. Filia wielokrotnie czerpała i nadal korzysta w swoich działaniach z tożsamości okolicy, skupiając uwagę szerokiego grona swoich odbiorców na historii ulic: Krótkiej, Tadeusza Kościuszki i Śródmiejskiej. Przy okazji tych działań zawiązano także więzy współpracy ze znajdującymi się przy tych ulicach najrozmaitszymi instytucjami.

Wśród tych działań, mających za główny cel popularyzację czytelnictwa, trzecia córa biblioteki asnykowskiej na przestrzeni 50 lat zawiązała trwałą współpracę z wieloma szkołami zlokalizowanymi w obrębie tzw. „Wrocławskiego Przedmieścia”. W puli tych szkół znalazły się: II Liceum Ogólnokształcące, III Liceum Ogólnokształcące, a także Zespół Szkół Hotelarsko-Gastronomicznych. Pozostając do dyspozycji młodzieży ze szkół, Filia nr 3 w szybkim tempie wzbogaciła się o księgozbiór o charakterze naukowym, nie pomijając potrzeb czytelniczych skupionych wokół beletrystyki. Księgozbiór, liczący w 1972 roku 2 669 woluminów, zwiększył się przez pół wieku do 19 360 (stan na 14.02.2022 r.). Aktualnie biblioteka przy ulicy Krótkiej obsługuje 5 392 czytelników, co plasuje ją w czołówce najchętniej odwiedzanych filii książnicy im. Adama Asnyka. Z pokaźnej liczby wypożyczających książki z filii przy ulicy Krótkiej, z których większość należy do uczniów pobliskich przybytków edukacji, Urzędu Miasta oraz innych urzędów zlokalizowanych przy ulicy Tadeusza Kościuszki, a przede wszystkim mieszkańców tego obszaru. To zaś stanowi niepodważalny dowód dobrej koegzystencji biblioteki z charakterem okolicy. Tego stanu rzeczy dowodzą liczne inne wydarzenia odnotowane „na koncie Trójki”.

Od 1993 roku obecność asnykowskiej pięćdziesięciolatki w kalendarzu kulturalnym Kalisza jest wyjątkowo widoczna. Wartościowa współpraca ze strukturami Warsztatów Terapii Zajęciowej w Kaliszu zrodziła wiele szlachetnych inicjatyw prowadzonych przez skład Filii nr 3. Wśród tych warto wspomnieć organizowanie konkursów cyklicznych, wystaw, balów (w tym mikołajkowych, kostiumowych, ostatkowych). Dnia Dziecka, obchodów akcji „Cała Polska czyta dzieciom” w teatrze kaliskim wraz z aktorami: Michałem Wierzbickim i Zbigniewem Antoniewiczem, jak również współorganizację Międzynarodowych Halowych Mistrzostw w lekkiej atletyce dla osób niepełnosprawnych. Również od 1993 roku zainicjowano na Krótkiej cykliczne spotkania z osobami ze świata sztuki i kultury. Publiczność goszcząca w progach biblioteki miała do tej pory okazję poznać sylwetki m.in. Gerarda Górnickiego, Mariana Cezarego Abramowicza, Nikosa Chadzinikolau, Anny Zabackiej, Pawła Kuszczyńskiego i wielu innych. Pierwsza połowa lat 90. obfitowała w inne szlachetne akcje, spośród których największym zainteresowaniem cieszyła się „książka na telefon” skierowana do czytelników niemogących samodzielnie odwiedzić biblioteki. Działania te miały także inny kontekst, który sama pomysłodawczyni – Zenona Kubiak - określa jako terapeutyczny. W biblioterapii chodziło przede wszystkim o przełamywanie barier izolacji, zwłaszcza wśród samotnych czytelników. „Trójka” oprócz dostarczania książek w Kaliszu (siłą dobrej woli jej pracowników) włączyła się w „dokręcanie do książek dwóch kółek”, przystępując do akcji „Tom w Dom” - dowożenia książek przez bibliotekarzy na rowerach.

Filia numer 3 swoje 30. urodziny świętowała w 2002 roku, co splotło się w czasie z kolejnymi akcjami propagującymi czytelnictwo. W 2004 roku, po wcześniejszych uzgodnieniach, otwarto dwa punkty biblioteczne zasilane przez „Trójkę”: w zakładach karnych w Kaliszu i w Szczypiornie. „Literatura jako przestrzeń bez tabu” - spotkanie pensjonariuszy Zakładu Karnego w Kaliszu z dr. Tomaszem Gruchotem to przykład tej współpracy. Zadania i efekty działań biblioteki z zakładami karnymi opierały się o proces resocjalizacji skazanych: pracy, nauki i zajęć kulturalno-oświatowych. W popularnym „zamku”, czyli siedzibie Zakładu Karnego przy ulicy Łódzkiej 2, misji resocjalizacji pod auspicjami biblioteki asnykowskiej podjął się również prof. dr hab. Piotr Łuszczykiewicz z kaliskiej filii UAM, który dla pensjonariuszy wygłosił w 2010 roku referat „Była sobie piosenka”. Z podobną akcją więzienie w Kaliszu oraz Zakład Karny w Szczypiornie, dzięki Filii nr 3, miały styczność za sprawą Krzysztofa Martyny i jego odczytu „Kobiety w aforyzmie i aforystyce”. We wspomnianych zakładach karnych Filia nr 3 organizowała wielokrotnie wystawy, pokazy i inne wydarzenia popularnonaukowe. Prezentacje multimedialne „Aforystyka – mądrość w bikini” czy „Świąteczne refleksje” to tylko niektóre z wielu odsłon współpracy biblioteki ze służbą więzienną. Wyrazem tych działań było także spotkanie autorskie z poetką Lidią Balcerzak-Krawczyńską, która deklamowała swoją poezję na łonie natury (w ramach rajdu rowerowego przygotowanego przez bibliotekę).

Zgodnie z przysłowiem „w zdrowym ciele, zdrowy duch” Filia nr 3 asnykowskiej książnicy podejmowała się organizacji cyklicznych wypraw rowerowych po wielokroć, również w ramach ogólnopolskiej akcji „Odjazdowy bibliotekarz”. Na trasie przyjaciół książki, na przestrzeni ostatnich 10 lat, dwukołowcy zaprzyjaźnieni z biblioteką wraz z pracownikami kilku filii „Asnyka” przemierzyli 135 kilometrów w Kaliszu i po terenach kilku powiatów ościennych. Zaznajomiliśmy gości z historią wielu miejsc, w tym m.in.: Kościelnej Wsi, Warszówki, Jedlca, Szałego, Tłokini Kościelnej, Rożdżał, Wolicy, Chełmc, Skarszewa, Gołuchowa, Kuchar i wielu innych mniejszych wokół Kalisza. Akcje bibliotekarzy na dwóch kółkach wielokrotnie wzbogacane były o inne akcenty – popularnonaukowe i działania pedagogiczne. Rajd „po poezję” łączył dbanie o kulturę fizyczną z kulturą słowa, a także niósł misję wychowawczą, albowiem wzięli w nim udział również osadzeni z Zakładu Karnego w Kaliszu.

Filia przy Krótkiej za wieloletnią działalność na gruncie popularyzowania czytelnictwa oraz za liczne akcje kierowane do niepełnosprawnych podopiecznych książnicy została doceniona wieloma nagrodami i wyróżnieniami. Odznaką Zasłużony Działacz Kultury (Minister Kultury Rzeczpospolitej Polskiej) uhonorowano Filię w 2003 roku nagrodą Prezydenta Miasta Kalisza w 2005, odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego) w 2009 roku, odznaką „Przyjaciel dziecka” Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w 2012 oraz „Srebrną Odznaką” Ministerstwa Sprawiedliwości w 2015 roku (jedynym tego typu odznaczeniem podarowanym publicznej placówce bibliotecznej w Polsce w dotychczasowej historii).

Na przestrzeni półwiecza swojej działalności szeregi filii MBP przy ulicy Krótkiej w Kaliszu zasilało kilkanaście osób. Wśród nich: Zenobia Drapińska (kierowniczka), Krystyna Han, Dorota Majchrzak, Janina Przywara, Daniela Karolak, Grażyna Schlender, Mirosława Chrzanowska, Marianna Fornalska, Alina Radulak, Zenona Kubiak (kierowniczka), Aneta Lipińska, Marzanna Jędrzejak, Agnieszka Kasprzak, Danuta Delinger, Jerzy Rajewicz, Karol Pietrzak, Renata Bieniecka, Katarzyna Krzemińska, Joanna Wypych, Grzegorz Tomżyński oraz Grzegorz Kowalski.

przygotowali: Zenona Kubiak i Mateusz Halak